આજના આધુનિક યુગમાં પૈસા બચાવવા ખૂબ જ મુશ્કેલ છે. જો કે ઘણા લોકો પૈસા બચાવવામાં ખૂબ જ નિષ્ણાત હોય છે, જ્યારે કેટલાક લોકોની આવક ખૂબ સારી હોય છે, પરંતુ તેમની પાસે બચતના નામે કંઈ નથી હોતું. મોટાભાગના લોકો પૈસા બચાવવા માટે અલગ-અલગ રીત અપનાવે છે.
હાલમાં બચત માટે સરકારી, બિન-સરકારી બેંકો અને પોસ્ટ ઓફિસો દ્વારા આરડી અને એફડી જેવી વિવિધ પ્રકારની સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે. આજે અમે તમને આ લેખ દ્વારા FD વિશે સંપૂર્ણ માહિતી આપી રહ્યા છીએ, તો ચાલો જાણીએ, FD શું છે, ફુલ ફોર્મ, FD એકાઉન્ટ કેવી રીતે ખોલવું, વ્યાજ દર.
FD ફુલ ફોર્મ (FD Full Form)
એફડીનું ફુલ ફોર્મ ‘Fixed Deposit’ (ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ) છે. FD ને ગુજરાતીમાં ‘ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ’ કહે છે. FD એટલે કે ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ હેઠળ, રોકાણકારો દ્વારા રોકાણ કરાયેલા નાણાં ચોક્કસ સમયગાળા માટે બાકી રાખવાના હોય છે. વાસ્તવમાં, FD લેવાનો મુખ્ય હેતુ કોઈ ચોક્કસ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે બચત કરવાનો છે.
| FD Full Form In English | ‘Fixed Deposit’ |
| fd ફુલ ફોર્મ ગુજરાતીમાં | ‘ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ’ |
FD શું છે (What Is Fixed Deposit- FD)
ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ એટલે કે FD એ બચત કરવાની ખૂબ જ સલામત અને સરળ રીત છે. FD એકાઉન્ટ લેવા પર રોકાણકારોને સૌથી મોટો ફાયદો એ છે કે તેમાં રોકાણ કરતા પહેલા જ તમને પાકતી મુદત પર કેટલો નફો મળશે તે જાણી લો. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તેઓ રોકાણકારો દ્વારા જમા કરાયેલી રકમ પર પૂર્વ-નિર્ધારિત દરે વ્યાજ મેળવે છે. કોઈ પણ સંજોગોમાં, તેઓને નિયત રકમ કરતાં ઓછું કે વધુ મળતું નથી.
કોઈપણ બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસ દ્વારા ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટમાં જમા કરવામાં આવેલી રકમ ચોક્કસ સમયગાળા પહેલા ઉપાડી શકાતી નથી. જો કોઈ રોકાણકાર કોઈ ખાસ સંજોગોમાં આ પૈસા ઉપાડવા માંગે છે, તો તેણે તેના માટે સંબંધિત બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસને અગાઉથી માહિતી આપવી પડશે. જો કે, આ માટે રોકાણકારે દંડ પણ ભરવો પડશે. અમે તમને જણાવી દઈએ કે, ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) નો ન્યૂનતમ કાર્યકાળ 6 મહિનાનો છે અને મહત્તમ કાર્યકાળ 10 વર્ષ સુધીનો છે.
FD પર વ્યાજ દર શું છે (What is The Interest Rate on FD)
જો આપણે FD પર ઉપલબ્ધ વ્યાજ દર વિશે વાત કરીએ, તો તેમાં સિમ્પલ સેવિંગ એકાઉન્ટ અને કરન્ટ એકાઉન્ટ કરતાં વધુ વ્યાજ મળે છે. જોકે થોડા સમય પહેલા રોકાણકારોને ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટની રકમ પર લગભગ 15 ટકા વ્યાજ મળતું હતું, પરંતુ હાલમાં FDમાં વ્યાજ દર ઘટીને 7 થી 9 ટકા થઈ ગયો છે.
આ ઉપરાંત, તેમના બચત ખાતાની FD મેળવવા પર, રોકાણકારોની રકમ માત્ર ચારથી પાંચ વર્ષમાં બમણી થઈ જતી હતી. જ્યારે આ સમયે પૈસા ડબલ કરવામાં ઓછામાં ઓછા આઠથી દસ વર્ષનો સમય લાગે છે. આવનારા સમયમાં પણ FDની રકમ બમણી કરવામાં વધુ સમય લાગી શકે છે.
FD પર ઓછા વ્યાજ દરના કારણો (Reasons for Low Interest Rate on FD)
એફડી ખાતા પર ઓછા વ્યાજ દરનું મુખ્ય કારણ એ છે કે જ્યારે કોઈ પણ દેશની મધ્યસ્થ બેંક દ્વારા દર વર્ષે ફુગાવાનું એડજસ્ટમેન્ટ કરવામાં આવે છે, ત્યારે ચલણનું મૂલ્ય ઘટે છે.
મોંઘવારીમાં સતત વધારાને કારણે લગભગ તમામ દેશોની કરન્સી સતત ઘટી રહી છે. જેના કારણે લોકોના બેંક ખાતામાં જમા રકમ સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા કાપવામાં આવે છે એટલે કે વ્યાજ દરમાં ઘટાડો થાય છે.
FD એકાઉન્ટ લાભો (FD Account Benefits)
- FD એ નાણાંનું રોકાણ કરવાની સૌથી સુરક્ષિત રીત છે, જે બજારના ઉતાર-ચઢાવથી પ્રભાવિત થતી નથી.
- રોકાણકારો દ્વારા ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટમાં જમા કરાયેલી રકમ પર વ્યાજનો દર અન્ય ખાતાઓની તુલનામાં વધારે છે.
- પાંચ વર્ષ સુધી FDમાં પૈસા જમા કરાવવા પર, રોકાણકારોએ તેમાં જમા કરેલ મુદ્દલ અને પ્રાપ્ત વ્યાજ પર આવકવેરામાં છૂટની સાથે કોઈ ટેક્સ ચૂકવવો પડતો નથી.
- જ્યારે રોકાણકારને તાત્કાલિક નાણાંની જરૂર હોય, ત્યારે તે તેના એફડી ખાતામાંથી લોન લઈ શકે છે અને તેની અનુકૂળતા મુજબ પૈસા ઉપાડી શકે છે.
- તમે કોઈપણ બેંકથી નોન-બેંકિંગ નાણાકીય કંપનીઓને ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ સુવિધાનો લાભ મેળવી શકો છો.
FD પર કર કપાતનો નિયમ (Tax Deduction Rule on FD)
રોકાણકારના આવકવેરા સ્લેબના આધારે FD પર 0 થી 30 ટકા સુધીનો ટેક્સ કાપવામાં આવે છે. જો તમને FD પર એક વર્ષમાં 10 હજાર રૂપિયાથી વધુ વ્યાજ મળે છે, તો રોકાણકારે FD પર 10% ટેક્સ એટલે કે ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. જો કે, આ માટે, રોકાણકારે તેના PAN કાર્ડની ફોટોકોપી સબમિટ કરવી જરૂરી છે, પાન કાર્ડ સબમિટ ન કરવાના કિસ્સામાં, 20% TDS કાપવામાં આવે છે.
કર કપાત ટાળવા માટે, રોકાણકારોએ ફોર્મ 15A સબમિટ કરવું પડશે. વાસ્તવમાં આ એવા રોકાણકારો માટે લાગુ પડે છે જેઓ કોઈપણ આવકવેરા સ્લેબમાં આવતા નથી. જો રોકાણકાર વરિષ્ઠ નાગરિક છે, તો તેણે કર કપાત ટાળવા માટે ફોર્મ 15H સબમિટ કરવું જરૂરી છે.
FD ખાતું ખોલવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
- Proof of Identification
- Address Proof
- Passport Size Photo
- Fixed Deposit (FD) Form Fixed Deposit (FD) Form
- Check the amount of FD you want to get FD
FD ખાતું કેવી રીતે ખોલવું (How To Open FD Account)
જો તમે તમારા પૈસા FD ખાતામાં જમા કરાવવા માંગો છો, તો તમે તેના માટે ઓનલાઈન અને ઑફલાઈન બંને માધ્યમથી FD ખાતું ખોલાવી શકો છો. ઑફલાઇન પ્રક્રિયા હેઠળ, તમારે તમારી નજીકની બેંક અથવા પોસ્ટ ઑફિસમાં જવું પડશે. તમામ પ્રકારની માહિતી મેળવ્યા પછી, તમારે એક ફોર્મ ભરવાનું રહેશે તેમજ એફડીની રકમ અથવા ચેક પણ આપવો પડશે.
આ સિવાય તમે ઇન્ટરનેટ બેંકિંગ દ્વારા ઘરે બેઠા ઓનલાઈન FD એકાઉન્ટ ખોલી શકો છો. આ માટે, તમારે બેંક અથવા પોસ્ટ ઓફિસની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર જવું પડશે જેમાં તમે FD ખાતું ખોલવા માંગો છો.
